Menu
Hoe Charles Liedts baron werd
Collectie
vrijdag 13 mei 2022
Geschreven door: Sébastien Baudart

In 1870 verheft koning Leopold II advocaat, liberaal politicus en zakenman Charles Liedts tot baron. Met een handgeschreven briefje vertelt Liedts het hele verhaal aan zijn nazaten.

Baron Liedts

Na een drukke carrière in de juridische wereld, de politiek en de diplomatie, als gouverneur van Henegouwen en Brabant en als beheerder van verschillende bedrijven, wordt Charles Liedts (1802-1878) in 1861 met steun van Leopold I benoemd tot gouverneur van de Société Générale pour favoriser l’industrie nationale, kortweg de Société Générale. Enkele jaren later, in 1870, verheft koning Leopold II Liedts voor bewezen diensten in de adelstand: hij mag zich voortaan baron noemen. Liedts krijgt een charter met de tekst van het Koninklijk Besluit van 24 september 1870 dat hem verheft tot de erfelijke rang van baron. Dit charter bevat ook zijn wapenschild en zijn wapenspreuk ‘All for Duty’, volgens biograaf Rik Röttger ‘een soort epitaaf voor zijn carrière’: ‘Liedts […] als de met plichtsbesef doordrongen patriot, de pragmatische beheerder en de gedreven constitutionele jurist’.1

Liedts vertelt

In een brief uit 1870 vertelt Liedts aan zijn nazaten hoe hij baron werd. Zijn verhaal begint in 1860, wanneer hij van de regering de opdracht krijgt om als gevolmachtigde een handelsverdrag te onderhandelen met Frankrijk. Begin mei heeft Liedts daarover een onderhoud van meer dan een uur met Leopold I, waarbij de koning het belang van een goede afloop van de onderhandelingen duidt. Op het einde van het onderhoud geeft Leopold nog glimlachend aan Liedts mee: ‘breng ons een goed verdrag, bezegeld met uw wapenschild’. Waarop Liedts antwoordt zich te zullen inspannen voor een zo goed mogelijk verdrag, maar geen wapenschild te hebben.

‘Moins que rien’

De volgende dag stuurt de koning een briefje in potlood naar zijn ‘minister’ Jules Van Praet. Daarin geeft hij mee dat Liedts er goed aan zou doen zich een adellijke titel te laten geven. Van Praet is de persoonlijke secretaris van Leopold, maar draagt sinds 1840 de titel van ‘minister van het Huis van de Koning’. Van Praet toont het briefje aan Liedts en geeft het hem mee. Liedts verklaart in zijn uitleg van 1870 op dat moment geen titel na te streven, onder andere omdat er dan enkel persoonlijke, niet overerfbare titels uitgereikt worden. In zijn ogen is zo’n titel ‘moins que rien’. Liedts bedankt via Van Praet de koning en laat weten dat de familie Liedts wel over familiewapens beschikt, maar dat hij nooit heeft kunnen achterhalen wat dit bezit verrechtvaardigde. Hij geeft ook mee dat hij, als de koning erin toestemt, deze familiestempel kan gebruiken om het toekomstige handelsverdrag met Frankrijk te bezegelen. Daarop vraagt Van Praet een afdruk van het zegel. Van Praet toont de afdruk aan Leopold, waarop Leopold een brief naar Liedts stuurt. Over de inhoud van deze brief vertelt Liedts niets.2

Regularisatie

In 1870 wordt Jules d’Anethan minister van Buitenlandse Zaken in een nieuwe homogeen katholieke regering, de opvolger van de homogeen liberale regering-Frère-Orban. d’Anethan beslist om de persoonlijke adellijke titels die onder zijn voorganger uitgereikt werden, overerfbaar te maken. Van Praet, ondertussen secretaris van Leopold II, laat daarop aan Liedts weten dat, indien hij zijn ‘position’ wil regulariseren, het nu het geschikte moment is. Het enige wat hij moet doen, is de twee handschriften van Leopold I – het briefje in potlood en de brief naar aanleiding van het zegel – laten lezen door d’Anethan. Na lezing van deze stukken belooft d’Anethan de zaak binnen de acht dagen te regulariseren.

Op 27 september 1870 krijgt Liedts een brief van d’Anethan om te melden dat de koning hem tot baron verheft. Voor de verdere formaliteiten verwijst hij door naar de ‘chef du bureau de la Noblesse’. Na de toekenning van de baronnentitel ontvangt Leopold II Liedts in audiëntie. Volgens Liedts, die er zijn verhaal mee afsluit, geeft deze mee verheugd te zijn geweest een besluit te ondertekenen dat al in de intenties van zijn vader aanwezig was.

Charles Liedts (Wikimedia Commons).

Bronnen

Liberas, Archief Charles Liedts (archief nr. 49), 2.9., 3.1., 3.2.

Rik Röttger, Charles A. Baron Liedts (1802-1878) (Gent: Liberaal Archief, 2002).

Jules Van Praet, in: Wikipedia, geraadpleegd 12.5.2021.

1Rik Röttger, Charles A. Baron Liedts (1802-1878) (Gent: Liberaal Archief, 2002) 45.

2De brief bevindt zich ook niet in het archief.