Menu
IIIF – Digitale collecties worden extra toegankelijk
Digitalisering
maandag 2 december 2024
Geschreven door: Jeroen Buysse

IIIF (International Image Interoperability Framework, spreek uit: Triple-Eye-Ef) is een standaard die is ontworpen om afbeeldingen en andere digitale content zoals historische teksten, schilderijen of kaarten makkelijker te delen en te bekijken, vooral in musea, bibliotheken en archieven. Sinds begin november voldoen de afbeeldingen op de website van Liberas aan de IIIF-standaard.

Hoe werkt het?

Eerst en vooral maakt IIIF het onderscheid tussen de afbeelding en het bijbehorende manifest. De afbeelding is de digitale foto of de scan van een kunstwerk, document of object. Het manifest is een JSON-bestand (een tekstbestand met gestructureerde data) dat fungeert als handleiding voor die afbeelding, zodat websites en viewers weten hoe ze met de afbeelding moeten omgaan.  Het beschrijft hoe de afbeelding moet worden weergegeven, inclusief metadata zoals bijv. titel en maker, en instructies voor functies zoals inzoomen, roteren, en bladeren.

Op de website van Liberas bevat elk record met een afbeelding nu een extra veld, “IIIF presentation”, waarin de URL van het IIIF-manifest wordt weergegeven. Deze URL kan in elke IIIF-viewer (zoals Mirador, Universal Viewer, Tify, enz.) worden ingevoerd, waarna de afbeelding samen met de bijbehorende beschrijving direct wordt geladen.

Waarom is het nuttig?

IIIF maakt afbeeldingen flexibel door gebruikers in staat te stellen ze op verschillende manieren te bekijken, zoals inzoomen op details, delen van een afbeelding te bekijken of het te roteren. Het stelt musea, archieven en bibliotheken wereldwijd in staat om hun digitale collecties op een consistente manier te delen, zodat afbeeldingen uit verschillende instellingen naast elkaar bekeken kunnen worden, ongeacht de oorspronkelijke bron. Bovendien zorgt IIIF voor efficiënter gebruik van opslag en sneller laden van afbeeldingen, doordat alleen de delen van een afbeelding worden geladen die op dat moment nodig zijn, wat zowel de laadtijd verkort als de benodigde internetdata vermindert.

Deze voordelen bieden aanzienlijke meerwaarde bij het creëren van webexpo’s, omdat IIIF het mogelijk maakt digitale collecties op een interactieve manier te presenteren. Bezoekers kunnen eenvoudig inzoomen, door pagina’s bladeren en afbeeldingen uit verschillende bronnen naast elkaar bekijken, alles via één gestandaardiseerde viewer. Dit vereenvoudigt de integratie van collecties en maakt het mogelijk om dynamische, rijke webexpo’s te ontwikkelen zonder dat grote bestanden gedownload hoeven te worden, wat resulteert in snellere laadtijden en verbeterde toegankelijkheid voor een breed publiek.

Voorbeeld

Stel dat je een oud verslagboek wilt bekijken. Met IIIF kun je tot in de kleinste details inzoomen om de kalligrafie te bewonderen, bladeren door de pagina’s alsof je een echt boek in je handen hebt, en teksten naast elkaar vergelijken uit verschillende archieven, allemaal op een interactieve en gebruiksvriendelijke manier.

Weergave van het IIIF-manifest in TIFY.

Conclusie

IIIF is als een universele taal voor het delen en bekijken van afbeeldingen en documenten, waardoor ze toegankelijker en interactiever worden, ongeacht waar ze zich bevinden.