iPRES is een jaarlijkse conferentie die experts, onderzoekers en professionals op het gebied van digitale duurzaamheid samenbrengt. Het hoofddoel van iPRES is het delen van kennis en ervaringen om de bewaring en toegankelijkheid van digitale informatie op lange termijn te waarborgen. De conferentie omvat een breed scala aan onderwerpen, waaronder digitale archivering, preserveringstechnologieën, beleidsvraagstukken en best practices.
Vorig jaar was Liberas ter plaatse in Glasgow, deze keer organiseerde de universiteit van Illinois Urbana-Champaign de conferentie van 19 tot 22 september en namen we online deel.
Inspirerende keynote-lezingen
Zoals gebruikelijk op de iPRES conferenties, startte elke dag met een keynote. Op de eerste dag mocht Tamar Evangelestia-Dougherty, keynote speaker op iPRES 2022, de keynote speaker van dit jaar inleiden: Sherry Williams. Williams is geen beroepsarchivaris maar verzamelde heel wat data over de geschiedenis van haar gemeenschap in Chicago. Het werk van deze community archivists (aangehaald door Evangelestia-Dougherty in 2022) wordt de laatste jaren meer naar waarde geschat en het praktijkvoorbeeld van Williams maakte duidelijk dat dit echt waardevol kan zijn.
Het thema van de conferentie, digital preservation in disruptive times, weerspiegelde zich in de afsluitende keynote. Amerikaans onderzoeker Quinn Dombrowski vertelde over de inspanningen om het online culturele erfgoed van Oekraïne te redden kort na de Russische invasie. Met enkele vrijwilligers ging zij aan de slag en archiveerde ongeveer 5.000 Oekraïense websites (ongeveer 50 TB). Deze afsluitende keynote werd op uitnodiging van de collega’s van de universiteitsbibliotheek gevolgd in de Boekentoren van de Universiteitsbibliotheek van Gent.
Workshops, lezingen en paneldiscussies
Op dinsdag volgden we enkele interactieve workshops, bijvoorbeeld de workshop waarin we een tool leerden gebruiken die de digitale maturiteit van een organisatie test. Vooral interessant hierbij is dat de tool ook continu gebruikt kan worden, zodat de vooruitgang van de organisatie op het gebied van digitalisering voortdurend gemonitord kan worden.
Net als vorig jaar waren ook de “Bake-off lezingen” zeer interessant. Volledig in het thema van een kookwedstrijd gingen een aantal bedrijven aan de slag met deeg (= een aantal digitale bestanden die ze moesten preserveren) en toonden ze hoe hun e-depotoplossingen een perfect recept hanteren om die bestanden duurzaam te kunnen bewaren. Een jury gaf daarna feedback en extra punten voor gehanteerde kooktermen.
Op donderdag was er o.a. een interessante paneldiscussie over de stelling of de samenleving al of niet het keerpunt bereikt heeft waarbij we niet meer in staat zijn om alles wat digitaal geproduceerd wordt nog te archiveren. Er was niet echt een consensus. Sommigen beweerden dat dit zeker nog mogelijk was, maar anderen wierpen dan weer op dat dat keerpunt al lang geleden bereikt is en dat dit niet noodzakelijk een groot probleem is. Niet alles is het waard om bewaard te blijven voor toekomstige generaties, zeker niet met het oog op de hoge ecologische voetafdruk van gigantische serverparken waar al die data bewaard wordt. De waarderingsrol die een archivaris opneemt bij het archiveren van digitaal materiaal is hier essentieel.
iPRES 2024
Iets om naar uit te kijken: volgend jaar komt iPRES naar Gent. De collega’s van meemoo – Vlaams instituut voor het archief, Het Facilitair Bedrijf (Digitaal Archief Vlaanderen), Universiteit Gent en VRT organiseren de conferentie op de Bijlokesite. Klik hier voor meer info.
