Menu
Merkwaardige affiche
Collectie
maandag 12 september 2022
Geschreven door: Peter Laroy

In de zomer van 2022 kwamen tijdens archiefverwerking in Liberas twee mooie verkiezingsaffiches te voorschijn. De campagnestukken komen uit de kiesstrijd die vooraf ging aan de wetgevende verkiezingen van 27 november 1932. De affiches hebben dezelfde vorm en inhoud, de ene is Nederlandstalig en de andere Franstalig. Opmerkelijk is het buitengewone formaat van deze stukken. De affiches zijn maar liefst 1,12 m breed en bijna 3 m lang. Ze bestaan uit vier kleinere stukken die aan elkaar zijn gekleefd. Dankzij opdruk van een nummer bestond weinig misverstand bij de afwerking of bij het aan elkaar lijmen.

Volgens de vermelding op de affiches verzorgde de Brusselse drukkerij H. & M. Schaumans het drukwerk. Dit bedrijf was gevestigd op het Sint-GillisVoorplein (Parvis de Saint-Gilles). Opgericht in de 19de eeuw verzorgde Schaumans tientallen jaren lang de uitgave van boeken, brochures en affiches voor steden, verenigingen en bedrijven (o.a. ook nog voor Sabena). Enigszins intrigerend is de vraag waar exemplaren van deze affiche zijn opgehangen. Gebeurde dit in de publieke ruimte, op straat? Of kwam het eerder terecht in de eigen lokalen en vergaderruimtes?

De kiescampagne waaruit deze affiches komen was kort en duurde amper een maand. België ondervond in 1932 de gevolgen van een zware financiële crisis. Het was een van de oorzaken waarom minister Jules Renkin op 18 oktober 1932 het ontslag van zijn katholiek-liberale regering aan koning Albert I aanbod. Na enkele dagen kwam er een nieuwe regering onder leiding van de katholieke Charles de Broqueville. De nood was immers hoog en de economische en financiële situatie liet niet toe dat het land lange tijd zonder regering zat.

Een van de eerste beslissingen bestond erin om de verkiezingen gepland voor mei 1933 te vervroegen naar eind november 1932. Het is wellicht een van de redenen waarom in de collectie verkiezingspamfletten van Liberas maar heel weinig sporen zijn terug te vinden van deze kiesstrijd. In de collectie affiches zijn wel nog een aantal andere, meer beeldrijke, exemplaren uit deze periode te vinden.

In de zeer sobere uitvoering van deze affiches is er geen ruimte voor illustraties of voor slogans. De nationale driekleur bovenaan links en onderaan rechts zet het belang van de eenheid van het land en de nood aan eendrachtige samenwerking in crisistijd in de verf. De tekst is eerder die van een kiesmanifest, in alle mogelijke verschillende lettertypes en in merkwaardige verhouding samen gegooid. De Franstalige tekst verscheen overigens paginagroot eveneens in de krant La Dernière Heure (editie 23 november 1932).

De verkiezingen waren niet echt een succes voor de Liberale Partij. De Broqueville plaatste de campagne in het teken van de schoolstrijd. De socialisten namen de handschoen op en dat maakte hen samen met de katholieke partij tot de overwinnaars. Bij de regeringsvorming haalde De Broqueville evenwel ondanks hun mindere goede resultaat de liberalen terug aan boord.