Het sociaal-culturele leven te Gent in de periode 1880-1940 wordt door weinig archivalia zo treffend geïllustreerd als door het plakboek van Oswald De Schamphelaere. Dit boek bevat onder andere persknipsels, diploma’s, uitnodigingen, brieven, programmaboekjes, overlijdensberichten, foto’s en lidkaarten met betrekking tot meer dan 200 verenigingen waarvan Oswald De Schamphelaere lid of bestuurslid was, of waarmee hij relaties onderhield. Het boek werd volledig gedigitaliseerd en is online raadpleegbaar op de website van Liberas/Liberaal Archief.
Gentenaar Oswald De Schamphelaere (1866-1937) was een veelzijdig man. Zijn belangstelling ging vooral uit naar de sport- en gymnastiekverenigingen. Maar in navolging van zijn vader, de bekende rubberfabrikant Pol De Schamphelaere, engageerde hij zich ook in socio-culturele organisaties met een volksopvoedend en Vlaams-liberaal karakter. Naast bestuursfuncties in het Gentsch Turnverbond, de Racing Club Gand of de Belgische Turnbond zetelde hij onder meer ook in het bestuur van de Koninklijke Laurentkringen Geluk in ’t Werk en Vrijheidsliefde, het Algemeen Nederlands Verbond, de Maatschappij tot Aanmoediging der Vlaamsche Toneelkunst en het Willemsfonds. Van deze laatste vereniging werd hij in 1921 voorzitter van de Gentse afdeling. Hij zette er zich vooral in voor de uitbreiding van de bibliotheekwerking en stichtte het Oswald De Schamphelaere Fonds dat instond voor de publicatie en verspreiding van boeken.
Beroepshalve was hij – net als zijn vader – actief in de rubberhandel. De winkel van De Schamphelaere in de Veldstraat stond onder meer gekend als de plek waar – onder de toonbank – de eerste condooms te Gent werden verkocht, wat ervoor zorgde dat deze anticonceptiva te Gent en omstreken gedurende decennia als “schampheleirkes” bekend stonden.
Oswald De Schamphelaere bleef actief in de rubberhandel tot aan zijn overlijden. Zijn dochter Elsa huwde met professor Hans Van Werveke.
Een overzicht van alle verenigingen uit het plakboek, vind u in de inventaris.
Meer over Oswald De Schamphelaere kunt u lezen in het boek Van Andriesschool tot Zondernaamstraat van Liberas/Liberaal Archief-medewerker Bart D’hondt.
