In 2024 werd een koppeling tot stand gebracht tussen Transkribus en het collectiebeheersysteem van Liberas (meer info). Dankzij deze integratie kunnen handgeschreven documenten nu automatisch worden getranscribeerd en doorzocht. Een eerste belangrijke realisatie is de volledige transcriptie en doorzoekbaarheid van de briefwisseling van het Willemsfonds uit de periode 1862-1880.
De briefwisseling van het Willemsfonds
Opgericht op 21 februari 1851, is het Willemsfonds de oudste cultuurvereniging in Vlaanderen. Doorheen de jaren groeide het uit tot een toonaangevende vrijzinnig-liberale stem in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd. Vandaag is de vereniging nog steeds actief. De briefwisseling van het Willemsfonds, die teruggaat tot 1862, werd volledig gedigitaliseerd en opgeladen in het collectiebeheersysteem van Liberas.
Klik hier voor meer info over de briefwisseling.
Van handschrift naar digitale tekst
Transkribus is een geavanceerde applicatie voor automatische tekstherkenning, met een sterke focus op Handwritten Text Recognition (HTR). Met behulp van machine learning en artificiële intelligentie worden handgeschreven teksten omgezet in doorzoekbare digitale tekst. Voor de brieven uit het Willemsfondsarchief (1862-1880) werd een werkset aangemaakt in het collectiebeheersysteem Atlantis en doorgestuurd naar Transkribus. Daar werd de transcriptie gegenereerd en teruggekoppeld naar Atlantis. Dit proces verloopt volledig automatisch. In totaal werden 8.499 afbeeldingen van 6.121 brieven verwerkt.
Doorzoekbare brieven
Dankzij de transcriptie is de briefwisseling niet alleen beter leesbaar, maar ook volledig doorzoekbaar. Een goed voorbeeld is deze brief, waaraan tekstherkenning is toegevoegd. Door in de viewer op de “T” te klikken, verschijnt de transcriptie over de afbeelding. De kleur en helderheid van de tekstweergave kunnen eenvoudig worden aangepast, net als de lettergrootte, zodat de transcriptie altijd goed leesbaar is.
Historisch onderzoek naar een hoger niveau
De digitale transcriptie maakt de brieven toegankelijk voor een breed publiek en biedt nieuwe mogelijkheden voor historisch onderzoek. Onderzoekers kunnen nu bijvoorbeeld zoeken op termen zoals “taalwet” en brieven vinden waarin dit woord voorkomt, zelfs als het niet expliciet in de beschrijving vermeld staat. Dit is een grote meerwaarde voor wie de eerste taalwetten in België bestudeert.
Met deze succesvolle transcriptie zet Liberas een belangrijke stap in het ontsluiten van handgeschreven bronnen. In de toekomst zullen nog meer historische documenten via deze methode toegankelijk worden gemaakt.
