Waar nu verkiezingscampagnes vooral de beeldschermen kleuren, was vroeger de straat het voornaamste uithangbord van een kiesstrijd. Duizenden affiches, pamfletten en brieven rolden over de persen, recht naar de plakploeg of het verdeelteam. Onvergetelijk voor degenen die er bij waren zijn echter verkiezingskaravanen. Lange rijen kleurrijk uitgedoste auto’s waar kandidaten hun kiesboodschap verspreiden via een luidspreker waren een bekend zicht. Bij dit tafereel hoorden traditiegetrouw allerhande gadgets die het campagneteam aan de toeschouwers uitdeelde. Liberas verzamelde doorheen de jaren een mooi aantal van deze snuisterijen.
Ongezonde gadgets
De oudste gadgets in de verzameling van Liberas gaan terug tot de jaren 1950. Heel sporadisch lieten enkele kandidaten gadgets maken om hun campagne te onderstrepen. In dat opzicht zijn potloden en balpennen een mooi gadget om uit te delen. Het zijn alledaags gebruiksobjecten die je overal mee naar toe kan nemen. Wellicht een van de oudste ‘gadgets’ uit de collectie zijn echter sigaretten in -hoe kan het ook anders- blauw papier met opschrift “Votez Liberal”. Deze persoonlijke favoriet van veel Liberas-medewerkers is tekenend voor de tijdsgeest. Men rookte overal, op café, thuis, in ziekenhuizen… Het is vandaag totaal ondenkbaar maar politici deelden toen met hopen sigaretten, aanstekers en luciferboekjes uit, gewoon omdat ze door iedereen gebruikt werden. Zelfs Emile Flamant, sinds jaar en dag topman bij de Liberale Mutualiteit, deelde luciferboekjes uit. Naast rookartikelen werden ook heel wat ‘caféartikelen’ uitgedeeld. Bierkaartjes verdelen is een evidentie (wordt vandaag soms nog gedaan), maar ook flesopeners en zelfs glazen werden ooit van een PVV-logo voorzien. Wie op café wilde wiezen of manillen in de verkiezingsperiode moest ook niet ver op zoek naar een nieuw kaartspel. Een zeer groot aantal kandidaten zagen zichzelf immers graag als “troef”.
Wij zijn de wuppies
Een aantal gadgets zijn klassiekers die in elke campagne wel eens terugkomen. De al eerder aangehaalde bierkaartjes, aanstekers en luciferboekjes komen bij zowat elke campagne terug. Ook badges, zelfklevers, balpennen, meetlatten en andere kleinood worden met de regelmaat van de klok aangeleverd door de producenten van relatiegeschenken. Een innovatieve toevoeging aan het genre was de Wuppie (World Unique Promotional Product Identity & Emotion, aldus Vader Abraham). Dit verder nutteloze pluizenbolletje werd hoogstwaarschijnlijk door Annemie Neyts bij de PVV binnengeloodst. Tot op de dag vandaag vind je Wuppies voor allerhande campagnes, niet alleen voor verkiezingen. Naast de Wuppie zijn er nog tal van andere vreemde hebbedingetjes door de PVV de huiskamer binnengebracht. Zo is de beruchte PVV-spons uit de campagne van 1965 een goed voorbeeld van een ‘gadget’ dat pas steek houdt wanneer je de bredere campagne kent. De PVV beweerde immers tijdens zijn campagne “de spons over Theo Lefevre” (CVP-premier) te vegen. Er werd zelfs een bijbehorend liedje voor geschreven “Hé Hop! Geef mij dat sponske”. Ook de PVV-reistandenborstel uit de jaren 1980 wordt maar logisch wanneer je de slogan “Uw beste waarborg…voor een blijvende glimlach” er bij krijgt. En ook de PVV-muizenval (voor een tot nog toe onbekende verkiezing) kan je maar begrijpen wanneer je op de achterkant de boodschap leest “laat u geen tweemaal vangen”.
Ons verkiezingserfgoed
Dergelijke ludieke uitingen van verkiezingscampagnes geven een mooi beeld van hoe een campagne verliep. Maar zulke objecten zijn kwetsbaar. Ze zijn gemaakt van verschillende stoffen zoals kunststof, metaal en textiel. Vooral de stukken uit kunststof takelen snel af in kwaliteit. Dankzij de digitalisering van de stukken die in 2024 zal plaatsvinden blijft dit deel van ons verkiezingserfgoed toch nog raadpleegbaar voor de toekomstige generaties.
Heeft u zelf nog verkiezingserfgoed of bent u in het bezit van campagnemateriaal voor 2024 neem dan contact op met ons via onze relatiebeheerder Kris De Beule via kris.debeule@liberas.eu.
