Menu
Victor Servranckx en Kindergeluk
Collectie
woensdag 25 januari 2023
Geschreven door: Peter Laroy

Kindergeluk is een liefdadigheidsvereniging opgericht kort na de Eerste Wereldoorlog. Het oorspronkelijke doel bestond er in om Nederlandstalige kinderen in Brussel (en zeker diegene die het wat moeilijker hadden) op socio-cultureel vlak ondersteuning te bieden. Om de doelstelling te realiseren deed Kindergeluk beroep op de milde financiële steun van sympathisanten. Een enkele keer bestond de hulp uit een schenking in natura. De bekende uitgever van volksboeken Lodewijk Opdebeek bijvoorbeeld schonk boekenpakketten voor de kinderbibliotheek. Opmerkelijke steun kwam er in die beginjaren ook van een Belgische kunstenaar die volop carrière aan het maken was, met name Victor Servranckx.

Servranckx (26 juni 1897-11 december 1965) behaalde het diploma van landmeter maar zijn hart lag bij de kunsten. Kort voor de Eerste Wereldoorlog schreef hij zich in bij de Brusselse academie. Servranckx’ artistiek talent kwam er volledig naar boven. In 1917 kon hij aan de slag in het bedrijf UPL (Usines Peters-Lacroix) in Haren. Deze fabrikant van behangpapier erkende Servranckx’ capaciteiten en stelde hem aan als ontwerper. Hij kreeg naast zich een oud-medestudent aan de academie, René Magritte. Die professionele bezigheden waren echter maar bijzaak. Servranckx werkte hard aan een carrière als kunstenaar. Hij koos aanvankelijk voor een abstracte stijl, met duidelijke beeldtaal gebaseerd op geometrische principes. De artistieke wereld leerde hem steeds meer kennen en waarderen. Servranckx nam in de jaren 1920 deel aan exposities in steden zoals Brussel, Parijs, Boekarest, Bielefeld, Berlijn, New York en Toronto.

Ondanks deze internationale belangstelling verloochende Victor Servranckx zijn Brusselse roots niet. Hij maakte in die periode een logo voor het briefpapier van Kindergeluk. Wellicht was het een vriendendienst aan de kennissen uit zijn netwerk om op zo cachet te geven aan de stijl van de organisatie.

In 1926 ontwierp Servranckx voor Kindergeluk ook een medaille in de typische abstract-geometrische stijl die hij hanteerde in de jaren 1920 (het zogenaamde ontwerp voor Opus 1). Het tijdschrift Kindergeluk noteerde: “De ontwerper heeft er niet naar gestreefd de werking van Kindergeluk symbolisch voor te stellen, doch naar moderne opvatting heeft hij getracht, met eenvoudige meetkundige motieven een beeldhouwwerk in brelokvorm van hooge artistieke waarde te verzilveren” (Kindergeluk, 1 november 1926). De ‘breloque’ (Fr.: ‘hangsieraad’) werd geproduceerd in brons, zilver en goud en uitgereikt aan wie respectievelijk 100, 500 of 1000 frank steun aan bracht.

Ook toen de naam en faam van Servranckx reeds was toegenomen bleef hij filantroop. Servranckx engageerde zich tot het ontwerpen van de stand van Kindergeluk op het Salon van het Jonge Kind. Dit vond plaats in het Jubelpark in Brussel van 1 juli tot 15 juli 1928. Servranckx werkte in die jaren samen met architect Huib Hoste (1881-1957) en tekende voor hem wel al eens interieurs. Het inrichten van een tentoonstellingsstand was zeker een kolfje naar zijn hand. De inrichting bekoorde zowel prinses Astrid als minister van Kunsten en Wetenschappen Maurice Vauthier. Zij lieten zich tijdens hun bezoek aan de beurs uitvoerig toelichten over de werking van de vereniging. Kindergeluk won met de stand een gouden medaille en kreeg de gelukwensen van het Salon van het Jonge Kind.

In de jaren 1930 evolueerde Servranckx in de richting van het surrealisme. Tijdens de oorlogsjaren hanteerde Servranckx een meer realistische stijl om nadien terug meer de abstracte weg te bewandelen. Van inzet voor Kindergeluk zijn in die periode geen directe sporen te vinden. Na zijn overlijden konden de figuur en het oeuvre nog op heel wat belangstelling rekenen. Naar aanleiding van een expo in Elewijt in 1972 schreef Jan Hoet: “Servranckx’ belang lijkt mij vooral te liggen in het feit dat hij een boeiende individuele persoonlijkheid is.” Het creëren van een logo, gedenkpenning en tentoonstellingstand voor een vereniging als Kindergeluk is een boeiend maar enigszins vergeten en ondergewaardeerd facet van die persoonlijkheid.

Bronnen

Liberas, Archief Kindergeluk;

Catalogus Tentoonstelling Victor Servranckx (Elewijt, 27 mei-4 juni 1972);

Catalogus Tentoonstelling Servranckx. De jaren twintig (Oostende, 15 september 2012-6 januari 2013).