Nie wieder Krieg. Zo staat het toch gebeiteld op de IJzertoren in Diksmuide. Een Duitse militair nam er een foto van tijdens de bezetting van 1940-1944, toen de hoopvolle slogan al lang naar het rijk der illusies was verwezen.
Uit twee schenkingen met archiefmateriaal van politiek journalist Piet Van Brabant verwierf Liberas een interessante reeks beelden uit de Tweede Wereldoorlog. Het betreft een 400-tal foto’s en een 30-tal glasplaten. De meeste foto’s werden gemaakt tijdens de Duitse inval in mei en juni 1940, hoofdzakelijk in de Westhoek en in Noord-Frankrijk, wellicht door fotografen die met het Duitse leger meereisden. Andere zijn van latere jaren en werden genomen door Luc Van Brabant, Piets vader, die een fotozaak had in Koksijde.
Duitse soldaten trekken door een dorp of steken een kanaal over, officieren inspecteren gecrashte of achtergelaten vliegtuigen, Franse en Belgische krijgsgevangenen worden door Duitse militairen weggeleid. Ook al blijft het verhaal fragmentair, het is duidelijk wie in deze beginfase van het conflict aan de winnende hand was. Op een aantal foto’s zijn Adolf Hitler, Hermann Göring en graaf Ciano, de schoonzoon van Mussolini, te herkennen.
Maar het zijn vooral de beelden die de verwoesting door de oorlog illustreren die bijblijven. Een oorlog die niets of niemand bleek te sparen. De optimistische gezichten van de Duitse militairen maken hier plaats voor angst en onzekerheid. Stukgeschoten huizen en kerken, burgers op de vlucht, ontelbare achtergelaten voertuigen en wapens, vernielde haveninstallaties, en begraafplaatsen van Duitse en Geallieerde soldaten, zijn sterke getuigen van deze dramatische maanden. En dit was slechts het begin.
Ook de chaos rondom de evacuatie van Duinkerke eind mei-begin juni 1940, wanneer een groot deel van de Geallieerde legers aan de Duitse omsingeling kon ontsnappen, wordt treffend in beeld gebracht met talrijke foto’s van de stranden van Koksijde en De Panne vol achtergelaten voertuigen en boten, een geïmproviseerde pier van vrachtwagens, olievoorraden in lichterlaaie en gezonken schepen voor de kust. De stad Duinkerke zelf ligt grotendeels in puin.
De verzameling omvat ook foto’s uit latere oorlogsjaren. Er zijn enkele beelden van Parijs onder Duitse bezetting. Luc Van Brabant fotografeerde in de straten van Koksijde het enthousiaste onthaal van de Canadese bevrijdingstroepen in september 1944.
Hij maakte na de Bevrijding een reeks opnames van de uitgebreide Duitse verdedigingswerken op het strand en in de duinen van Koksijde en De Panne, onderdeel van de Atlantik Wall. Deze foto’s werden later als postkaarten verspreid door Nels. Van deze reeks zijn overigens ook proefdrukken bewaard met notities ter correctie van contrast en kadrering.
Een wel heel aparte reeks vormt tenslotte een achttal kerstkaarten voor Duitse soldaten: een schildwacht in de duinen of op een strand met ondergaande zon. Propagandabeelden die het thuisfront moesten gerust stellen.
Deze fotoverzameling werd ontsloten in onze Atlantis beeldbank.
